1. Quyết định số 70/1998/QĐ-TTg ngày 31/3/1998 của Thủ tướng Chính phủ “ Về việc thu và sử dụng học phí ở các cơ sở giáo dục và đào tạo công lập thuộc hệ thống giáo dục quốc dân” và Thông tư Liên Bộ Giáo và Đào tạo - Tài chính số 54/1998/TTLT ngày 31/8/1998 hướng dẫn thực hiện thu, chi và quản lý học phí ở các cơ sở giáo dục và đào tạo công lập thuộc hệ thống giáo dục quốc dân qui định cụ thể như sau:

1.1. Thu và sử dụng quỹ học phí:

- Cơ sở Giáo dục - Đào tạo có trách nhiệm tổ chức thu học phí và nộp vào Kho bạc Nhà nước. Biên lai thu học phí do cơ quan tài chính phát hành.

- Cơ sở Giáo dục - đào tạo và cơ quan quản lý giáo dục địa phương được sử dụng toàn bộ học phí thu được vào các việc sau:

+ Tăng cường cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy - học tập.

+ Bổ sung kinh phí cho hoạt động sự nghiệp giáo dục đào tạo kể cả hỗ trợ cho việc tổ chức thi tốt nghiệp.

+ Hỗ trợ cho hoạt động trực tiếp giảng dạy, phục vụ giảng dạy.

+ Hỗ trợ cho công tác quản lý và điều tiết chung thuộc ngành giáo dục - đào tạo địa phương.

- Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Giám đốc đại học, Hiệu trưởng và Thủ trưởng các trường, các cơ sở đào tạo thuộc các cơ quan Trung ương quy định tỷ lệ sử dụng học phí để chi cho các nội dung, trong đó, tỷ lệ học phí dành để tăng cường cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy - học tập không dưới 35% đối với khối giáo dục, không dưới 45% đối với khối đào tạo và tỷ lệ học phí dành cho hỗ trợ công tác quản lý và điều tiết chung (nếu có) thuộc ngành giáo dục - đào tạo ở địa phương không quá 20%.

Hiện nay, theo Nghị định số 43/2006/NĐ- CP ngày 25/4/2006 của Chính phủ quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập đã bãi bỏ tỷ lệ học phí dành để tăng cường cơ sở vật chất quy định tại khoản 3 Điều 4 Quyết định số 70/1998/QĐ-TTg ngày 31/3/1998 của Thủ tướng Chính phủ (có hiệu lực từ tháng 5 năm 2006).

- Phòng Tài vụ - Kế toán (đối với các cơ sở có Phòng Tài vụ - Kế toán), kế toán hoặc văn Phòng nhà trường (đối với các cơ sở không có Phòng Tài vụ - Kế toán) trực tiếp thu học phí hàng tháng của học sinh, sinh viên. Khi thu phải cấp Biờn lai thu tiền cho từng học sinh. (theo quy định tại Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC ngày 30/03/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính). Toàn bộ số học phí thu được phải nộp vào Kho bạc Nhà nước - nơi trường học giao dịch theo một tài khoản riêng.

- Học phí được sử dụng, cụ thể như sau:

+ Tăng cường cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy học tập (như sửa chữa, cải tạo cơ sở vật chất hiện có, xây dựng nhỏ các Phòng học, Phòng thí nghiệm, xưởng thực tập, thư viện, ký túc xá học sinh - sinh viên; mua sắm, thuê mướn cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy, học tập, quản lý chuyên môn, hành chính và các công việc khác cú liên quan).

+ Bổ sung kinh phí cho các hoạt động của sự nghiệp giáo dục đào tạo, kể cả hỗ trợ thi tốt nghiệp (Bao gồm tất cả các khoản chi nghiệp vụ chuyên môn và các khoản chi thường xuyên thuộc nội dung chi hoạt động sự nghiệp giáo dục đào tạo, kể cả chi cho thi tốt nghiệp ở các trường và cơ sở giáo dục - đào tạo, chi nghiệp vụ quản lý quỹ học phí tại cơ sở).

+ Hỗ trợ cho hoạt động trực tiếp giảng dạy, phục vụ giảng dạy. Bao gồm chi hỗ trợ cho hoạt động trực tiếp giảng dạy và phục vụ giảng dạy của giáo viên, cán bộ nhân viên phục vụ giảng dạy và các bộ phận liên quan, chi khen thưởng và chi phúc lợi tập thể ở các trường và các cơ sở giáo dục đào tạo.

+ Riêng khoản hỗ trợ công tác quản lý và điều tiết chung thuộc ngành giáo dục đào tạo địa phương quy định không quá 20% (khoản 2.4 Điều 4 Quyết định 70/1998/QĐ-TTg), Liên Bộ Giáo dục và Đào tạo - Tài chính đã hướng dẫn chi hỗ trợ cho công tác quản lý tại các Phòng Giáo dục và Sở Giáo dục và Đào tạo và chi điều tiết cho các trường không thu học phí (Thông tư số 38/2001/TTLT/BGD&ĐT-BTC ngày 22/8/2001 hướng dẫn bổ sung Thông tư số 54/1998/TTLT ngày 31/8/1998).

1.2. Quản lý quỹ học phí:

- Kho bạc Nhà nước Trung ương có trách nhiệm chỉ đạo hệ thống Kho bạc Nhà nước địa phương hướng dẫn các cơ sở giáo dục đào tạo mở tài khoản tiền gửi về Quỹ học phí tại Kho bạc Nhà nước nơi giao dịch.

Kho bạc Nhà nước nơi cơ sở giáo dục đào tạo mở tài khoản Quỹ học phí có trách nhiệm cấp lại tiền cho các cơ sở giáo dục đào tạo theo quy định của Quyết định số 70/1998/QĐ-TTg.

- Hàng năm, cùng với việc lập dự toán thu, chi từ nguồn Ngân sách Nhà nước, các cấp, các trường, các cơ sở giáo dục - đào tạo lập dự toán thu, chi quỹ học phí báo cáo cơ quan quản lý giáo dục đào tạo cấp trên trực tiếp phê duyệt, tổng hợp gửi cơ quan tài chính đồng cấp và chuyển Kho bạc Nhà nước làm căn cứ cấp lại và kiểm soát chi tiêu. Các Sở Giáo dục và Đào tạo lập dự toán thu, chi khoản kinh phí dành hỗ trợ công tác quản lý và điều tiết chung thuộc ngành giáo dục đào tạo ở địa phương do các trường thuộc địa phương nộp, gửi Sở Tài chính Vật giá để trình Uỷ ban nhân dân tỉnh xem xột, quyết định.

Trường hợp Uỷ ban nhân dân tỉnh hoặc Thủ trưởng các cơ sở giáo dục đào tạo ở Trung ương quyết định mức thu học phí mới, các trường, các cơ sở giáo dục đào tạo phải điều chỉnh dự toán thu, chi học phí và báo cáo cơ quan có thẩm quyền quyết định.

Việc quản lý thu, chi quỹ học phí ở các cơ sở giáo dục - đạo tạo được tập trung thực hiện tại Phòng Tài vụ - Kế toán, ở các cơ sở giáo dục đào tạo không có Phòng Tài vụ - Kế toán phải tập trung tại Văn Phòng nhà trường, Nhà trường phải mở sổ sách kế toán theo dõi thu chi quỹ học phí, nghiêm cấm việc toạ chi và để ngoài sổ sách kế toán quỹ học phí.

- Các cơ sở giáo dục đào tạo có trách nhiệm nộp số tiền thu học phí hàng tháng vào tài khoản tiền gửi Quỹ học phí tại Kho bạc Nhà nước, sau khi kết thúc năm báo cáo quyết toán thu, chi quỹ học phí và chấp hành đầy đủ chế độ báo cáo tài chính theo quy định. Quyết định thu chi quỹ học phí phải tổng hợp chung vào Quyết toán ngân sách Nhà nước hàng năm (ghi ở mục nguồn kinh phí khác). Các cơ sở giáo dục đào tạo phải báo cáo quyết toán thu chi quỹ học phí với cơ quan quản lý giáo dục đào tạo và cơ quan tài chính cùng cấp để các cơ quan này tổng hợp báo cáo lên cơ quan quản lý cấp trên.

- Để tổng hợp báo cáo thu, chi học phí toàn ngành, hàng năm trước ngày 20 của tháng cuối quý I các Sở Giáo dục và Đào tạo địa phương tổng hợp báo cáo quyết toán thu chi quỹ học phí của các đơn vị giáo dục - đào tạo tỉnh, thành phố quản lý gửi Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố, Sở Tài chính, Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đối với các cơ sở đào tạo do Trung ương quản lý thì các Bộ chủ quản các trường và cơ sở đào tạo tổng hợp báo cáo quyết toán thu chi quỹ học phí của các đơn vị trực thuộc mình, báo cáo Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Tài chính.

- Công tác kế toán và quyết toán:

Các trường, các cơ sở giáo dục đào tạo thực hiện công tác kế toán, quyết toán học phí theo Luật Kế toán, Luật Thống kê, Luật Ngân sách Nhà nước và chế độ kế toán Hành chính Sự nghiệp ban hành tại Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC ngày 30/03/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Để hoạch toán số thu, chi học phí, nhà trường phải mở sổ kế toán theo dõi riêng và hạch toán theo các quy định của nhà nước.

2. Tại Nghị định số 03/2003/NĐ - CP ngày 15/01/2003 của Chính phủ “ về việc điều chỉnh tiền lương, trợ cấp xã hội và đổi mới một bước cơ chế quản lý tiền lương”, quy định: các đơn vị sự nghiệp có thu sử dụng tối thiểu 40% nguồn thu được để lại đơn vị theo chế độ để thực hiện điều chỉnh tiền lương (bao gồm cả học phí).

3. Theo Nghị định số 43/2006/NĐ- CP ngày 25/4/2006 của Chính phủ quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập, hiện nay các đơn vị sự nghiệp công lập có thu được tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính trong hoạt động, được tự chủ về sử dụng nguồn tài chính căn cứ vào nhiệm vụ được giao và khả năng nguồn tài chính, trong đó có nguồn thu từ học phí được để lại theo quy định của pháp luật.

Với các quy định trên, việc thu chi học phí và sử dụng là hoàn toàn minh bạch, các cơ sở giáo dục đã thực hiện công khai sử dụng học phí và các cơ quan quản lý giáo dục, tài chính các cấp hàng năm thực hiện việc xét duyệt, thẩm định, kiểm tra, giám sát tình hình quản lý và sử dụng học phí của các nhà trường.

Như vậy, Bộ Giáo dục và Đào tạo chưa bao giờ giữ bí mật về việc thu, chi học phí. Các quy định về thu, chi quản lý và sử dụng học phí của Nhà nước đều đã được đăng trên Công báo và được liên Bộ Giáo dục và Đào tạo - Bộ Tài chính hướng dẫn cụ thể bằng văn bản gửi đến các Bộ, ban ngành trung ương, HĐND, UBND các tỉnh, thành phố trong cả nước, các nhà trường và các cơ quan quản lý giáo dục, tài chính, Kho bạc Nhà nước, Kiểm toán, Thanh tra các cấp./.

Theo www.moet.gov.vn